ŚWIADCZENIA RODZINNE
I. ZASIŁEK RODZINNY
 
Zasiłek rodzinny jest świadczeniem mającym na celu częściowe pokrycie wydatków związanych z utrzymaniem dziecka.
Prawo do zasiłku rodzinnego oraz dodatków do zasiłku rodzinnego przysługuje rodzicom, jednemu z rodziców albo opiekunowi prawnemu dziecka, opiekunowi faktycznemu dziecka, lub osobie uczącej się.
Zasiłek rodzinny wraz z dodatkami przysługuje w przypadku gdy dochód rodziny lub dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 674,00 zł. Jeśli członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności, zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 764,00 zł.
W przypadku, gdy rodzina lub osoba ucząca się osiąga przychody z gospodarstwa rolnego wówczas przyjmuje się, że z 1 hektara przeliczeniowego uzyskuje się dochód w wysokości 1/12 dochodu podawanego do publicznej wiadomości w drodze obwieszczenia przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego ( obecnie wynosi 208,83 złotych).
W przypadku gdy dochód rodziny przekracza kwotę 674,00 zł lub 764,00zł, pomnożoną przez liczbę członków danej rodziny o kwotę nie wyższą niż łączna kwota zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami przysługujących danej rodzinie w okresie zasiłkowym, na który jest ustalane prawo do tych świadczeń, zasiłek rodzinny wraz dodatkami przysługuje w kwocie ustalonej zgodnie z ust. 3a. W przypadku przekroczenia kwoty uprawniającej dana rodzinę do zasiłku rodzinnego, o której mowa w ust. 3, zasiłek rodzinny i dodatki do zasiłku rodzinnego przysługują w wysokości różnicy między łączną kwotą zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami o którą został przekroczonych dochód.
Łączna kwotę zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami, stanowi suma przysługujących danej rodzinie w danym okresie zasiłkowym: 1) zasiłków rodzinnych podzielonych przez liczbę miesięcy, na które w danej rodzinie ustalane jest prawo do tych zasiłków; 2) dodatków do zasiłku rodzinnego, o których mowa w art. 10, art. 11a, art. 12a i art. 13 podzielonych przez liczbę miesięcy, na które danej rodzinie jest ustalane prawo do tych dodatków; dodatków do zasiłku rodzinnego o których mowa w art. 9, art. 14 i art. 15 podzielonych przez 12.
W przypadku gdy wysokość zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami przysługująca danej rodzinie ustalona zostanie zgodnie z ust. 3A, jest niższa niż 20,00 zł świadczenia te nie przysługują.
Zasiłek rodzinny przysługuje na dziecko do ukończenia 18 roku życia (w przypadku gdy się uczy to do 21 roku życia). Zasiłek rodzinny przysługuje także studentom do ukończenia przez nich 24 roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i  legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.
Zasiłek rodzinny nie przysługuje, w przypadku gdy:
• dziecko lub osoba ucząca się pozostają w związku małżeńskim;
• dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w pieczy zastępczej;
• osoba ucząca się została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie;
• pełnoletnie dziecko lub osoba ucząca się jest uprawniona do zasiłku rodzinnego na własne dziecko
• osobie samotnie wychowującej dziecko nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od jego  rodzica, chyba, że:
- rodzice lub jedno z rodziców nie żyje;
- ojciec dziecka jest nieznany;
- powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone;
- sąd zobowiązał jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego z  rodziców do świadczenia alimentacyjnego na rzecz tego dziecka.
Członkowi rodziny przysługuje na dziecko zasiłek rodzinny zagranicą chyba, że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Wysokość zasiłku rodzinnego wynosi:
W okresie od 1 listopada 2015 roku do 31 października 2016 roku:
1. 89,00 zł na dziecko do ukończenia 5 roku życia;
2. 118,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia;
3. 129,00 zł na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia
DODATKI DO ZASIŁKU RODZINNEGO
1. Dodatek z tytułu urodzenia dziecka ( art. 9 ustawy o świadczeniach rodzinnych ) :
 
Dodatek z tytułu urodzenia dziecka jest świadczeniem wypłacanym matce lub ojcu albo opiekunowi prawnemu dziecka, lub opiekunowi faktycznemu dziecka. Dodatek ten wypłaca się do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia.
W przypadku wystąpienia o przysposobienie więcej niż jednego dziecka lub urodzenia więcej niż jednego dziecka podczas jednego porodu dodatek przysługuje na każde dziecko.
Dodatek z tytułu urodzenia dziecka przysługuje, jeżeli kobieta pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu. Pozostawanie pod opieką medyczną potwierdza się zaświadczeniem lekarskim.
Dodatek wypłacany jest jednorazowo w kwocie 1000,00 zł.
2. Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego ( art. 10 ustawy o świadczeniach rodzinnych ):
Dodatek z tytułu  opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego jest świadczeniem wypłacanym matce lub ojcu albo opiekunowi prawnemu dziecka, lub opiekunowi faktycznemu dziecka, jeżeli dziecko pozostaje pod jego faktyczną opieką, o ile są to osoby uprawnione do urlopu wychowawczego. Dodatek ten wypłaca się przez okres nie przekraczający:
• 24 miesięcy kalendarzowych;
• 36 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem urodzonym podczas jednego porodu;
• 72 miesięcy kalendarzowych jeżeli sprawuje opiekę na dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Dodatek nie przysługuje osobie jeżeli bezpośrednio przed uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego pozostawała w stosunku pracy przez okres krótszy niż 6 miesięcy; podjęła lub kontynuuje zatrudnienie lub inna pracę zarobkową, która uniemożliwia sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego; dziecko zostało umieszczone w placówce zapewniającej całodobowa opiekę, w tym specjalnym ośrodku szkolno- wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu oraz w innych przypadkach zaprzestania sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem; w okresie urlopu wychowawczego korzysta z zasiłku macierzyńskiego; korzysta ze świadczenia rodzicielskiego.
Niezachowanie powyższych zastrzeżeń powoduje utratę prawa do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z wychowawczego.
Dodatek wypłacany jest miesięcznie w kwocie 400,00 zł.
3. Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka ( art. 11a ustawy o świadczeniach rodzinnych):
Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka jest świadczeniem wypłacanym samotnej matce lub ojcu albo opiekunowi prawnemu dziecka, lub opiekunowi faktycznemu dziecka, jeżeli nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od drugiego z rodziców dziecka, ponieważ drugi z rodziców dziecka nie żyje lub ojciec dziecka jest nieznany albo gdy powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców dziecka zostało oddalone. Dodatek ten przysługuje także osobie uczącej się, jeżeli oboje rodzice tej osoby nie żyją.
Dodatek wypłacany jest miesięcznie w kwocie 185,00 zł na dziecko, jednak nie więcej niż 370,00 zł na wszystkie dzieci w rodzinie. W przypadku wychowywania dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, kwotę dodatku zwiększa się o 50,00 zł na dziecko, jednak nie więcej niż o 100,00 zł na wszystkie dzieci.
4. Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego ( art. 13 ustawy o świadczeniach rodzinnych) :
Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego jest świadczeniem wypłacanym matce lub ojcu albo opiekunowi prawnemu dziecka, lub opiekunowi faktycznemu dziecka, a także osobie uczącej się jako świadczenie mające na celu pokrycie zwiększonych wydatków związanych z rehabilitacją lub kształceniem dziecka. Dodatek przysługuje na dziecko w wieku do ukończenia 16 roku życia jeżeli legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności, a także na dziecko w wieku powyżej 16 roku życia do ukończenia 24 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności.
Dodatek wypłacany jest miesięcznie w kwocie 80,00 zł do ukończenia przez dziecka 5 roku życia  lub w kwocie 100,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 24 roku życia.
5. Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego( art. 14 ustawy o świadczeniach rodzinnych) :
Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego jest świadczeniem wypłacanym matce lub ojcu albo opiekunowi prawnemu dziecka, lub opiekunowi faktycznemu dziecka, a także osobie uczącej się jako świadczenie mające na celu częściowe pokrycie wydatków związanych z rozpoczęciem w szkole nowego roku szkolnego.
Dodatek przysługuje również na dziecko rozpoczynające roczne przygotowanie przedszkolne.
Dodatek przysługuje raz w roku, w związku z rozpoczęciem roku szkolnego albo rocznego przygotowania przedszkolnego, wypłacany jest jednorazowo w kwocie 100,00 zł na dziecko.
6. Dodatek z tytułu podjęcia przez dziecka nauki w szkole poza miejscem zamieszkania ( art. 15 ustawy o świadczeniach rodzinnych):
Dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania jest świadczeniem wypłacanym matce lub ojcu albo opiekunowi prawnemu dziecka, lub opiekunowi faktycznemu dziecka, a także osobie uczącej.
Dodatek ma na celu częściowe pokrycie wydatków związanych z zamieszkiwaniem dziecka w miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły ponadgimnazjalnej lub szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki, a także szkoły podstawowej lub gimnazjum w przypadku dziecka lub osoby uczącej się o ile legitymują się orzeczeniem o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności.
Na pokrycie wydatków związanych z zapewnieniem dziecku możliwości dojazdu do miejscowości w której znajduje się siedziba szkoły, w przypadku dojazdu do szkoły ponadgminazjalnej a także szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki w zakresie odpowiadającym nauce w szkole ponadgimnazjalnej.
W przypadku wyboru dodatku z podjęcia nauki poza miejscem zamieszkania wypłacany jest dodatek w wysokości 100,00 zł miesięcznie. Natomiast w przypadku wyboru dodatku z tytułu dojazdu z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której znajduje się szkoła wysokość dodatku wynosi 63,00 zł miesięcznie.
7. Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej ( art. 12a ustawy o świadczeniach rodzinnych) :
Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej jest świadczeniem obowiązującym od 1 września 2005r. Przysługuje matce lub ojcu albo opiekunowi prawnemu dziecka, lub opiekunowi faktycznemu dziecka.
Dodatek wypłacany jest miesięcznie w kwocie 90,00 zł na trzecie i kolejne dzieci, uprawnione do zasiłku rodzinnego.
II. Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka ( art. 15 ustawy o świadczeniach rodzinnych):
Przysługuje matce lub ojcu dziecka, opiekunowi prawnemu albo opiekunowi faktycznemu dziecka, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 1922,00 zł.
-Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka przysługuje jednorazowo w kwocie 1000,00 zł ;
Wniosek o wypłatę jednorazowej zapomogi składa się w terminie 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka;
- w przypadku dziecka objętego opieką faktyczną lub opieką prawną a także w przypadku dziecka przysposobionego,  przysługuje, jeżeli wniosek o wypłatę jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka zostanie złożony w  terminie 12 miesięcy od dnia objęcia dziecka opieką lub od dnia przysposobienia.
Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka nie przysługuje
- jeżeli wniosek o jej wypłatę zostanie złożony po upływie 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka;
- wniosek złożony po terminie pozostawia się bez rozpatrzenia.
Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia dziecka przysługuje, jeżeli kobieta pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu. Pozostawanie pod opieką medyczną potwierdza się zaświadczeniem lekarskim.

III. ŚWIADCZENIA OPIEKUŃCZE :
1. Zasiłek pielęgnacyjny ( art. 16 ustawy o świadczeniach rodzinnych):
Zasiłek pielęgnacyjny jest świadczeniem przyznawanym w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia osobie niepełnosprawnej opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Zasiłek przysługuje niepełnosprawnemu dziecku, osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia legitymującego się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, osobie, która ukończyła 75 rok życia, a także osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia jeżeli legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności w przypadku gdy niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia.
W celu otrzymania zasiłku pielęgnacyjnego nie trzeba spełniać żadnych kryteriów dochodowych.
Zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje osobie uprawnionej do dodatku pielęgnacyjnego, a także osobie przebywającej w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie.
Zasiłek pielęgnacyjny wypłacany jest miesięcznie w kwocie 153,00 zł.
2. Świadczenie pielęgnacyjne ( art. 17 ustawy o świadczeniach rodzinnych):
Zgodnie z art.17 ustawy o świadczeniach rodzinnych 1.Świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje: 1)matce albo ojcu, 2)opiekunowi faktycznemu dziecka, 3)osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, 4)innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności -jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
 1a.Osobom, o których mowa w ust. 1 pkt 4, innym niż spokrewnione w pierwszym stopniu z osobą wymagającą opieki, przysługuje świadczenie pielęgnacyjne, w przypadku gdy spełnione są łącznie następujące warunki:
 1)rodzice osoby wymagającej opieki nie żyją, zostali pozbawieni praw rodzicielskich, są małoletni lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
 2)nie ma innych osób spokrewnionych w pierwszym stopniu, są małoletnie lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
 3)nie ma osób, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.",
 1b. Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała: 1)nie później niż do ukończenia 18 roku życia lub 2)w trakcie nauki w szkole lub szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25 roku życia.
 3.Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje w wysokości 620,00 zł miesięcznie do 30 kwietnia 2014 r. Od 1 maja 2014 r. weszła w życie ustawa z dnia 24 kwietnia 2014 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych ( Dz. U. z 2014 r. poz. 559). Zgodnie z tą ustawą wysokość świadczenia pielęgnacyjnego wynosi 1300,00 zł miesięcznie.
Od dnia 1 maja 2014 r. do dnia 31 grudnia 2014 r. wysokość świadczenia wynosi 800,00 zł miesięcznie, od dnia 1 stycznia 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. - 1200,00 zł miesięcznie, a od 1 stycznia 2016 roku 1300,00 zł miesięcznie.
 "5.Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli: 1)osoba sprawująca opiekę: a)ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno- rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, b)ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego; 2)osoba wymagająca opieki: a)pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, b)została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno -wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu; 3)na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury; 4)członek rodziny osoby sprawującej opiekę ma ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, o którym mowa w art. 10, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego;
 5)na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, o którym mowa w art. 10, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub prawo do świadczenia pielęgnacyjnego; 6)na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Za osoby korzystające z tej formy świadczenia opłacana jest składka ubezpieczenia emerytalno - rentowego oraz składka ubezpieczenia zdrowotnego.
3. Specjalny Zasiłek Opiekuńczy ( art. 16a ustawy o świadczeniach rodzinnych):
Zgodnie z art. 16a ustawy o świadczeniach rodzinnych ( tekst jednolity Dz. U. z 2015 r., poz. 114 ze zm.)1. Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r. poz. 788 i 1529) ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom, jeżeli: 1) nie podejmują zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub 2) rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji. 2. Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje, jeżeli łączny dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty, o której mowa w art. 5 ust. 2, tj.: 764,00 zł. Przepisy art. 5 ust. 4-9 stosuje się odpowiednio. 
3. W przypadku gdy łączny dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę przekracza kwotę uprawniającą daną osobę do specjalnego zasiłku opiekuńczego o kwotę niższą lub równą kwocie odpowiadającej  najniższemu zasiłkowi rodzinnemu przysługującemu w okresie, na który jest ustalany, specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje, jeżeli przysługiwał w poprzednim okresie zasiłkowym. W przypadku przekroczenia dochodu w kolejnym roku kalendarzowym specjalny zasiłek opiekuńczy nie przysługuje. 
4. Za dochód rodziny osoby wymagającej opieki, o którym mowa w ust. 2, uważa się dochód następujących członków rodziny: 
1) w przypadku gdy osoba wymagająca opieki jest małoletnia: a) osoby wymagającej opieki, b )rodziców osoby wymagającej opieki, c) małżonka rodzica osoby wymagającej opieki, d) osoby, z którą rodzic osoby wymagającej opieki wychowuje wspólne dziecko, e) pozostających na utrzymaniu osób, o których mowa w lit. a-d, dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia - z tym że do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko, a także rodzica osoby wymagającej opieki zobowiązanego tytułem wykonawczym pochodzącym lub zatwierdzonym przez sąd do alimentów na jej rzecz; 
2) w przypadku gdy osoba wymagająca opieki jest pełnoletnia: a) osoby wymagającej opieki, b) małżonka osoby wymagającej opieki, c) osoby, z którą osoba wymagająca opieki wychowuje wspólne dziecko, d) pozostających na utrzymaniu osób, o których mowa w lit. a-c, dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia - z tym że do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko. 
5. W przypadku gdy prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego ustala się na osobę znajdującą się pod opieką opiekuna prawnego lub umieszczoną w rodzinie zastępczej spokrewnionej w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 149, poz. 887, z późn. zm.3), uwzględnia się dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz dochód osoby wymagającej opieki. 
6. Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje w wysokości 520,00 zł miesięcznie. 
7. Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługujący za niepełne miesiące kalendarzowe wypłaca się w wysokości 1/30 specjalnego zasiłku opiekuńczego za każdy dzień. Należną kwotę zasiłku zaokrągla się do 10 groszy w górę.
8. Specjalny zasiłek opiekuńczy nie przysługuje, jeżeli: 
1) osoba sprawująca opiekę: 
a) ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno -rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego,
b) ( uchylona), 
c) ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego, lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów d) legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;2) osoba wymagająca opieki została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, w rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu; 
3) na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury;
4) członek rodziny osoby sprawującej opiekę ma ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, o którym mowa w art. 10, specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów;
5) na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego, o którym mowa w art. 10, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego lub prawo do zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów;
6) na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej. 
IV. Świadczenie Rodzicielskie ( art. 17 c ustawy o świadczeniach rodzinnych )
Świadczenie rodzicielskie  przysługuje osobom, które urodziły dziecko, a które nie otrzymują zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia macierzyńskiego. Uprawnieni do pobierania tego świadczenia będą więc między innymi bezrobotni (niezależnie od rejestracji lub nie w urzędzie pracy), studenci, rolnicy, a także wykonujący prace na podstawie umów cywilnoprawnych. Także osoby zatrudnione lub prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, jeśli nie będą pobierały zasiłku macierzyńskiego będą mogły ubiegać się o świadczenie rodzicielskie.
Świadczenie rodzicielskie przysługuje przez rok ( 52 tygodnie) po urodzeniu dziecka w wysokości 1000 zł miesięcznie, nie jest uzależnione od kryterium dochodowego.
W przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie świadczenie rodzicielskie przysługuje przez 65 tygodni.
W przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie świadczenie rodzicielskie przysługuje przez 67 tygodni.
W przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie świadczenie rodzicielskie przysługuje przez 69 tygodni.
W przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie świadczenie rodzicielskie przysługuje przez 71 tygodni.
Świadczenie mogą otrzymywać także rodzice dzieci urodzonych przed 1 stycznia 2016 r., którzy nie mają prawa do zasiłku macierzyńskiego – w takim przypadku, świadczenie rodzicielskie będzie im przysługiwało od 1 stycznia 2016 r. do ukończenia przez dziecko 1 roku życia (odpowiednio dłużej w przypadku wieloraczków).
Świadczenie rodzicielskie nie będzie przysługiwało, jeżeli co najmniej jeden z rodziców dziecka otrzymują zasiłek macierzyński lub uposażenie za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, okres dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego okres urlopu rodzicielskiego.
W związku z powyższym, wykluczona jest możliwość pobierania przez rodziców w tym samym czasie, na to samo dziecko, zarówno nowego świadczenia rodzicielskiego jak i zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego, okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, okres dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego okres urlopu rodzicielskiego.
Od 1 stycznia 2016 r. minimalna wysokość netto zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia macierzyńskiego nie będzie mogła być niższa niż wysokość świadczenia rodzicielskiego, tj. 1000 zł. miesięcznie (zmiana ta wynika z nowelizacji w szczególności przepisów ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa).
WYMAGANE DOKUMENTY
Niezbędne dokumenty, które należy dołączyć do wniosku o ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych
-dowód osobisty wnioskodawcy ( w przypadku cudzoziemców- karta pobytu), w przypadku ubiegania się o świadczenia z tytułu urodzenia się dziecka – dowody osobiste obojga rodziców ;

-akt urodzenia dziecka lub dzieci, w przypadku gdy ojciec dziecka jest nieznany- zupełny akt urodzenia dziecka (kopia +oryginał do wglądu);

-w przypadku zmiany stanu cywilnego – akt małżeństwa i wymieniony dokument tożsamości, wyrok o rozwodzie, akt zgonu małżonka albo decyzja administracyjna dot. zmiany nazwiska - ( kopia+ oryginał do wglądu);

-w przypadku zgonu jednego z rodziców dziecka – akt zgonu kopia +oryginał do wglądu;

-w przypadku utraty dochodu po 2014 roku - dokument potwierdzający utratę dochodu (świadectwo pracy ,decyzja o wyrejestrowaniu z ewidencji działalności gospodarczej,  decyzja o odmowie przyznania renty/ emerytury,  decyzja o rejestracji w Powiatowym Urzędzie Pracy i przyznaniu/ odmowie prawa do zasiłku ) oraz oświadczenie stwierdzające brak zatrudnienia ( na druku opracowanym przez M- GOPS);

-w przypadku uzyskania dochodu po 2014 roku- umowa o pracę, umowa zlecenie, umowa o dzieło (kopia +oryginał do wglądu ) oraz zaświadczenie o wysokości dochodu netto za drugi miesiąc pracy, decyzja o przyznaniu prawa do emerytury lub renty, decyzja o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej (kopia +oryginał do wglądu ) oraz oświadczenie o dochodzie uzyskanym w drugim miesiącu prowadzenia działalności gospodarczej ( na druku opracowanym przez M- GOPS);

-w przypadku ubiegania się o jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia dziecka oraz  dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu  urodzenia dziecka  wymagane jest przedłożenie zaświadczenia lekarskiego potwierdzającego, że matka dziecka pozostawała pod opieką lekarską przez okres co najmniej od 10 tygodnia ciąży do porodu oraz że w każdym trymestrze ciąży została co najmniej raz przebadana przez lekarza. Zaświadczenie powinno być wystawione na druku stanowiącym Załącznik do Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 14 września 2010 r. w sprawie formy opieki medycznej nad kobietą w ciąży, uprawniającej do dodatku z tytułu urodzenia dziecka oraz wzoru zaświadczenia potwierdzającego pozostawania pod ta opieką ( Dz. U. z 2010 r. Nr 183, poz. 1234 )- karta ciąży, wyniki badań, wypis ze szpitala oraz wszelkie inne dokumenty związane z przebiegiem ciąży nie są dokumentami uprawniającymi do w/ w świadczeń.

-zaświadczenie albo oświadczenie ( na druku urzędowym)  potwierdzające, że dziecko kontynuuje naukę w szkole lub szkole wyższej -dotyczy dzieci po 16 roku życia;

-w przypadku ubiegania się o dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania- dokument potwierdzający tymczasowe zameldowanie ucznia w bursie, internacie lub innym miejscu zapewniającym zamieszkanie, prowadzonym przez podmiot publiczny albo stosowne oświadczenie ( na druku urzędowym);

-orzeczenie o niepełnosprawności/stopniu niepełnosprawności dziecka (kopia+ oryginał do wglądu);
-prawomocny wyrok o rozwodzie lub separacji (kopia +oryginał do wglądu);

-prawomocny wyrok o zasądzonych alimentach (kopia + oryginał do wglądu);

-prawomocny wyrok potwierdzający oddalanie powództwa o alimenty (kopia+ oryginał do wglądu);

-dokumenty potwierdzające wysokość otrzymywanych lub świadczonych alimentów (przekazy pocztowe, wyciągi bankowe) w roku 2014 r. -kopia + oryginał do wglądu;

-zaświadczenie od właściwego komornika o bezskuteczności egzekucji świadczeń alimentacyjnych lub kwocie alimentów wyegzekwowanych w roku 2014 r.;

-prawomocny wyrok sądu rodzinnego o przysposobieniu dziecka lub ustanowieniu opiekuna prawnego dla dziecka (kopia +oryginał do wglądu);

-w przypadku osób zameldowanych na terenie innej gminy, zamieszkujących w Kleczewie -zaświadczenie z gminy w której są one zameldowane, że nie ubiegają  się tam  o świadczenia rodzinne na okres zasiłkowy 2015/2016 z wyszczególnieniem danych dzieci których w/w zaświadczenie dotyczy, w przypadku osób ubiegających się o jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia dziecka- zaświadczenie z gminy zameldowania, że nie ubiegają się tam o w/ w zapomogę z podaniem danych dziecka, którego dotyczy to zaświadczenie; w przypadku osób ubiegających się o świadczenie rodzicielskie zaświadczenie z gminy zameldowania, że w/w osoba nie ubiegała się o świadczenie rodzicielskie z podaniem danych dziecka,  którego dotyczy to świadczenie.

- w przypadku osób ubiegających się o świadczenia rodzinne w M- GOPS Kleczew wskutek zmiany miejsca zamieszkania – zaświadczenie z gminy, w której poprzednio pobierano świadczenia rodzinne, zawierające informację do kiedy i jakie świadczenia były wypłacane na dzieci, których zaświadczenie dotyczy;

-w przypadku ubiegania się o dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie urlopu wychowawczego: zaświadczenie od pracodawcy o okresie zatrudnienia (od dzień -miesiąc- rok do dzień -miesiąc -rok ) oraz o okresie udzielonego urlopu wychowawczego (od dzień -miesiąc- rok do dzień -miesiąc- rok),zawierające dane dziecka na na które został udzielony urlop ( imię i nazwisko dziecka, data urodzenia PESEL) albo oświadczenie stwierdzające termin i okres, na jaki został udzielony przez pracodawcę urlop wychowawczy oraz co najmniej sześciomiesięczny okres pozostawania w stosunku pracy bezpośrednio przed uzyskaniem urlopu wychowawczego ( na druku urzędowym),

-w przypadku osób posiadających gospodarstwo rolne- nakaz płatniczy podatku rolnego za rok kalendarzowy 2014  albo  zaświadczenie właściwego organu gminy albo oświadczenie o wielkości gospodarstwa rolnego wyrażonej w hektarach przeliczeniowych ogólnej powierzchni w roku 2014  albo oświadczenie stwierdzające wielkość gospodarstwa rolnego ( na druku urzędowym);

-umowa dzierżawy w przypadku oddania całości lub części znajdującego się w posiadaniu rodziny gospodarstwa rolnego w dzierżawę, na podstawie umowy zawartej stosownie do przepisów o ubezpieczeniu społeczny, rolników albo oddania gospodarstwa rolnego w dzierżawę w związku z pobieraniem renty określonej w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej;

-  zaświadczenie albo oświadczenie na druku urzędowym dot. niekorzystania z całodobowej opieki nad dzieckiem umieszczonym w specjalnym ośrodku szkolno- wychowawczym;

- oświadczenie stwierdzające ponoszenie opłat za pobyt członka rodziny w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie wraz z załączonym dowodem wniesionej opłaty.

- w przypadku ubiegania się o świadczenie rodzicielskie:- dowody osobiste obojga rodziców;- akt urodzenia dziecka;- oświadczenie o nie pobieraniu zasiłku macierzyńskiego lub uposażenia macierzyńskiego.

Powyższych dokumentów nie należy dołączać do wniosku o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, jeżeli zostały już dołączone do wniosku o ustalenie prawa do zasiłku rodzinnego oraz dodatków do zasiłku rodzinnego.
Jednocześnie informujemy, iż w toku postępowania administracyjnego Miejsko- Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kleczewie ma prawo żądać dostarczenia innych dokumentów niezbędnych do prawidłowego rozpatrzenia sprawy.
MIEJSCE ZŁOŻENIA DOKUMENTÓW
 
Pełnej informacji na temat zasad przyznawania i wypłacania świadczeń rodzinnych, a także druki wniosków o ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych można uzyskać w  Miejsko- Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Kleczewie ul. Strażacka 1 w godzinach:
• Poniedziałek:     od 7:30 do 15:30
• Wtorek :            od 7:30 do 15:30
• Środa :              od 7:30 do 15:30
• Czwartek:         od 7:30 do 15:30
• Piątek:              od 7:30 do 15:30
Informacje udzielane są także drogą telefoniczną pod numerem telefonu (63) 2 708-023
lub ( 63) 2701-139
TERMIN I SPOSÓB ZAŁATWIANIA
Postępowanie w sprawie przyznawania świadczeń rodzinnych kończy się wydaniem decyzji administracyjnej. W przypadku gdy osoba ubiegająca się o świadczenie rodzinne na nowy okres zasiłkowy złoży wniosek wraz z dokumentami do dnia 30 września, ustalenie prawa  do świadczeń rodzinnych oraz wypłata świadczeń przysługujących za miesiąc listopad następuje do dnia 30 listopada. W przypadku gdy osoba ubiegająca się o świadczenia rodzinne na nowy okres złoży wniosek wraz z dokumentami w okresie od 01 października  do 30 listopada  ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych oraz wypłata świadczeń przysługujących za miesiąc listopad następuje do dnia 31 grudnia ( art. 26 ust. 2a, 3 i 4 ustawy o świadczeniach rodzinnych ).
Od decyzji przysługuje stronie prawo wniesienia odwołania do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w terminie 14 dni od daty jej otrzymania.
Odwołanie wnosi się za pośrednictwem Miejsko- Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Kleczewie.
Odwołanie nie podlega opłacie skarbowej.
PODSTAWA PRAWNA
 
1.Ustawa z dnia 28 listopada 2003r o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 114 ze zmianami).
2.Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 08 grudnia 2015 r. w sprawie postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne ( Dz. U. z 2015 r. z 30 grudnia2015 , poz. 2284)
3.Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 2015 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących postawę ubiegania się o zasiłek rodzinny i specjalny zasiłek opiekuńczy, wysokości świadczeń rodzinnych oraz wysokości zasiłku dla opiekuna ( Dz. Z 27 sierpnia 2015 r., poz. 1238 )
INNE INFORMACJE
Prawo do świadczeń rodzinnych ustala się na okres zasiłkowy, który obecnie trwa od 01 listopada 2015 do 31 października 2016 roku.
W przypadku zmiany liczby członków rodziny - urodzenie dziecka , usamodzielnienie dziecka, rozwód, śmierć, wyjazd za granicę, podjęcie zatrudnienia itd. - należy ten fakt zgłosić organowi wypłacającemu zasiłek .
Zmiana ta wpływa na uprawnienia do świadczeń rodzinnych .
Utrata dochodu - oznacza to utratę dochodu spowodowaną:
a) uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego,
b) utratą prawa do zasiłku  lub stypendium dla bezrobotnych
c) utratą zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,
d) utratą zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego ,nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego a także emerytury lub renty, renty rodzinnej lub renty socjalnej,
e) ( uchylona)
f) wyrejestrowaniem pozarolniczej działalności gospodarczej lub zawieszeniem jej wykonywania w rozumieniu art. 14a ust. 1 d ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej,
g) ( uchylona) 
h) utratą zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,
i) utratą zasądzonych świadczeń alimentacyjnych w związku ze śmiercią osoby zobowiązanej do tych świadczeń lub utratą świadczeń pieniężnych wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów w związku ze śmiercią osoby zobowiązanej do świadczeń alimentacyjnych,
j) utratą świadczenia rodzicielskiego,
k) utratą zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników.
 WAŻNE
- w przypadku utraty przez członka rodziny dochodu, ustalając ich dochód, nie uwzględnia się dochodu utraconego,
- prawo do świadczeń rodzinnych ustala się od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiła utrata dochodu, nie wcześniej jednak niż od miesiąca złożenia wniosku,
- do wniosku należy dołączyć dokument potwierdzający utratę przez członka rodziny dochodu oraz wysokość utraconego dochodu
Uzyskanie dochodu - oznacza to uzyskanie dochodu spowodowane:
a) zakończeniem urlopu wychowawczego,
b) uzyskaniem prawa do zasiłku  lub stypendium dla bezrobotnych
c) uzyskaniem zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,
d) uzyskaniem zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego a także emerytury lub renty, renty rodzinnej lub renty socjalnej,
f) rozpoczęciem pozarolniczej działalności gospodarczej lub wznowieniem jej wykonywania po okresie zawieszenia w rozumieniu art. 14a ust. 1 d ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej,
g) (uchylona)
h) uzyskaniem zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,
i) uzyskaniem świadczenia rodzicielskiego
j) uzyskaniem zasiłku macierzyńskiego o którym mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników.
WAŻNE
- w przypadku uzyskania przez członka rodziny dochodu po roku, z którego dochody stanowią podstawę do ustalenia prawa do świadczeń rodzinnych, do dochodu rodziny dodaje się miesięczną kwotę dochodu uzyskanego przez członka rodziny
- do wniosku należy dołączyć dokument potwierdzający uzyskanie przez członka rodziny dochodu oraz wysokość uzyskanego dochodu

- w przypadku gdy dochód rodziny powiększony o uzyskany dochód powoduje utratę prawa do świadczeń rodzinnych , świadczenia nie przysługują od miesiąca następującego po pierwszym pełnym miesiącu od miesiąca w którym dochód został uzyskany.